Trưa muộn một ngày đầu tháng Ba năm 2024, Phòng Kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Quảng Nam nhận được tin báo của Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Phước Sơn về việc người dân phát hiện một tử thi chưa rõ lai lịch đang phân hủy trên vách núi đá tại xã Phước Lộc, huyện Phước Sơn, đồng thời trưng cầu đơn vị tiến hành giám định pháp y tử thi trên.
Nhẩm tính, thời gian di chuyển bằng xe ô tô đi từ trụ sở Công an tỉnh Quảng Nam lên đến địa bàn xã Phước Lộc khoảng năm giờ đồng hồ nên lãnh đạo đơn vị đã phân công các giám định viên lập tức lên đường.
Hơn tám năm kinh nghiệm và trực tiếp giám định trên 1.000 tử thi, chuyến công tác lần này trên địa hình rừng núi trong tiết trời tháng Ba vừa hanh nắng lại ẩm ướt, lại thêm tình trạng phân hủy mạnh của tử thi, đồng chí Thiếu tá, Phó Đội trưởng, Bác sỹ, Giám định viên pháp y cẩn thận chỉ đạo bác sỹ trẻ chuẩn bị kỹ lưỡng vật tư, phương tiện, vừa đảm bảo gọn nhẹ dễ mang vác vừa đầy đủ, đặc biệt là phương tiện bảo hộ chống độc và thuốc xua đuổi côn trùng.
Hết hành trình hơn bốn giờ đường trường, chiếc Pajero Sport V6 bắt đầu gài hai cầu, vô-lăng được vần khéo léo bởi tài xế dày dạn kinh nghiệm của Phòng Hậu cần Công an tỉnh mới vượt qua được những đoạn đèo dốc, lởm chởm sỏi đá để tiếp cận gần đến hiện trường, lúc đó trời cũng đã xế chiều.
Điều tra viên báo cáo sơ bộ vụ việc: “sáng nay một người dân đi rừng chặt củi thì phát hiện mùi lạ, người này tò mò đi tìm thì tá hỏa khi phát hiện một xác chết đang phân hủy không mặc áo nằm ngửa trên vách đá núi, hiện trường đang được bảo vệ bởi các cán bộ Công an xã Phước Lộc”.
Vụ việc đang gây hoang mang dư luận vùng thôn núi, tổ công tác không nghỉ ngơi, vội tiến hành leo trèo men theo vách núi hơn 1 Km đến vị trí vách đá núi cheo leo, cách phía dưới hơn 10m là dòng suối Đăk Mét rì rào chảy, cũng là nơi phát hiện thi thể.
Thiếu tá, Bác sỹ Bùi Quang Bi cẩn thận trèo xuống vách núi dựng đứng
Hành trình tiếp cận hiện trường
Vị trí phát hiện thi thể
Tử thi nằm tại vị trí rất hiểm trở, chỉ cần bất cẩn trượt chân là sẽ không về với gia đình được nữa, dù vậy các giám định viên vẫn cố gắng tiến hành nghiên cứu hiện trường, đánh giá các yếu tố tác động của thời tiết, môi trường đến quá trình phân hủy của tử thi, nền đá và cả những viên đá nhỏ xung quanh cũng được các giám định viên xem xét, đánh giá cẩn thận trước khi dời thi thể đến vị trí an toàn hơn để phục vụ khám nghiệm.
Tử thi là đàn ông không xác định được lai lịch, bên trên không mặc áo, dưới mặc chiếc quần đùi đang trong tình trạng phân huỷ mạnh, bề mặt da khô nâu rỉ dịch, giòi bọ phần lớn chui rúc xuống phía dưới lưng và trong chiếc quần đùi để tránh cái nắng. Kết hợp thông tin từ hiện trường, nhiều ý nghĩ lóe lên trong đầu các giám định viên, vụ này có thể là giết, cũng có thể là leo trèo trượt té đập đầu trên đá, đột quỵ, đầu độc hay đói khát... Để chứng minh hoặc loại trừ những nghi vấn này, chúng tôi bắt đầu khám nghiệm và giải phẫu.
Hơn hai giờ làm việc cật lực, trời nhá nhem tối, cơn mưa núi bắt đầu rả rích, giám định viên báo cáo kết quả với tổ công tác: “nam giới khoảng 40 – 45 tuổi, cao 160 cm; dựa theo độ trưởng thành của giòi bọ, mức độ phân hủy và đặc điểm môi trường, thời tiết có thể ước lượng thời điểm tử vong cách đây khoảng ba tuần; không có tổn thương do ngoại lực tác động, khám các vùng sau khuỷu, bàn tay, mông, lưng không phát hiện tổn thương liên quan đến trượt ngã; nguyên nhân chết nghi do Lao phổi, cần phải xét nghiệm thêm vi thể và độc chất để có kết luận chính xác; trên người có những hình xăm khá đặc biệt, hoa văn hình xăm có thể liên quan đến người dân tộc thiểu số, Cơ quan điều tra có thể lấy các mẫu hình xăm này để xác minh, truy tìm lai lịch của nạn nhân, quá trình khám nghiệm có thu mẫu răng để sau này giám định AND đối chiếu”.
Bác sỹ pháp y đang thực hiện khám nghiệm tử thi
Với kinh nghiệm công tác nhiều vụ việc trên địa bàn Phước Sơn, nơi mà được mệnh danh là “thủ phủ vàng”, các giám định viên gợi ý cho điều tra viên nạn nhân có thể là người dân tộc thiểu số, làm nghề phu vàng tự do (hay còn gọi là nghề “tọ mọ”), thời gian dài “ăn rừng ở núi”, điều kiện sống ô nhiễm, rất dễ mắc bệnh đường hô hấp, nên rà soát các nhóm người gần đây hay đi mót vàng cám trên địa bàn để xác minh thêm.
Với những thông tin từ các giám định viên pháp y cung cấp, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Phước Sơn cùng Công an xã Phước Lộc phối hợp, sử dụng các biện pháp nghiệp vụ đã tiến hành xác minh những người liên quan, những nhóm người từ địa phương khác đến làm việc gần đây, qua đó nhanh chóng truy tìm được lai lịch của nạn nhân 43 tuổi, trú tại Trà Kót, Bắc Trà My, đến xã Phước Lộc làm nghề “tọ mọ” và mất tích cách thời điểm phát hiện 20 ngày.
Sau khi xác định được lai lịch nạn nhân thì cũng đã hơn 9 giờ đêm, trời chuyển mưa lớn, các bác sỹ pháp y cùng người dân hỗ trợ đưa thi thể lên đường cái để chuyển về với gia đình.
Bác sỹ pháp y hỗ trợ chuyển thi thể lên đường cái
Ngồi ăn cơm lúc 23 giờ đêm, có người hỏi: “mấy bác làm mệt thế sao còn giúp họ khiêng thi thể lên đường nữa, sao mà cực quá vậy, đêm hôm mưa gió nữa”
Chúng tôi lặng lẽ trả lời: "Bác Hồ dạy mà,
“Đối nhân dân, phải kính trọng, lễ phép;
Đối với công việc, phải tận tụy”
(trích tư cách người Công an cách mệnh – thư Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi Công an khu XII ngày 11 tháng 3 năm 1948)
Người đã chết rồi nhưng họ vẫn là Nhân dân, công việc xong rồi nhưng không lẽ để nằm chờ đó, đưa họ về với gia đình càng sớm càng tốt"./.